Ortodontik tedavi diş ve çene bozukluklarına ait tanı ve tedavileri içeren bir diş hekimliği uzmanlık dalıdır. Ortodontik tedavi ile dişlere ve çenelere ait estetik ve fonksiyonel problemlerin giderilmesi hedeflenmektedir. Ortodontik tedaviler uzman diş hekimleri olan ortodontistler tarafından yapılmaktadır. Ortodontistler 5 senelik diş hekimliği eğitimini tamamlandıktan sonra en az 4 senelik daha bir eğitimden geçerek ortodonti eğtimini tamamlamış uzman hekimlerdir.

İlk olarak söylenmesi gereken ortodontik tedavinin uygulanamayacağı bir yaş yoktur. Ortodontik tedavinin gerekliliklerini yerine getirecek her yaştaki birey ortodontik tedavi görebilir. Yaşın ortodontik tedaviye etkisini belirleyen en önemli husus, hastanın ihtiyaç duyduğu tedavi şeklidir. Ortodontik tedavileri genel bağlamda “ sadece dişlere etkiyen tedaviler “ ve “ hem dişlere hem de çene yapısına etkiyen tedaviler “ olarak 2 ana başlığa ayırabiliriz. Ortodontik tedavide yaşın önemi hem dişlere hem de çene yapısına etkiyen tedavilerde esas olarak öne çıkmaktadır. Büyüme gelişimi devam eden hastalarda, bu büyüme etkisinin yönlendirilmesiyle çenelerde de değişiklikler yapılabilir. Örneğin; büyüme gelişimi devam eden ve alt çene geriliği olan bir hastada, uygun aygıtlar ile alt çenenin büyümesinin arttırılması ve dengeli bir yüz görüntüsü sağlanabilir. Büyüme gelişimi tamamlanmış erişkin bireylerde çene değişiklikleri sadece ortognatik cerrahi denilen çene ameliyatları ile sağlanabilmektedir. Bu nedenle ilk ortodontik muayene zamanı çok önemlidir. Görülen veya ileride görülebilecek bir çene probleminin tespiti ve erken dönemde daha kolay uygulamalarla sorunun giderilebilmesi için birey altı yaşına girdikten sonra bir ortodontist tarafından muayene edilmeli ve hasta velisi bilgilendirilmelidir. Eğer bir bireyin esas şikayeti diş yamukluğu, çapraşıklığı, dişler arası boşluklar vb. şekildeyse her yaştaki birey rahatlıkla ortodontik tedavi görebilir ve istediği sağlıklı ve estetik gülüşe sahip olabilir.

Eğer bir bireyin esas şikayeti diş yamukluğu, çapraşıklığı, dişler arası boşluklar vb. şekildeyse her yaştaki birey rahatlıkla ortodontik tedavi görebilir ve istediği sağlıklı ve estetik gülüşe sahip olabilir.

Ortodontik tedavinin uygulanabilirliği açısından en önemli faktör hasta uyumu ve ağız hijyenidir. Ortodontik tedavi sırasında uyulması gereken yeme/içe ve ağız bakım prosedürlerine uyan, periyodik kontrollerini aksatmayan, ortodontistin tedavide planladığı aygıtları düzenli takan/kullanan her bir birey ortodontik tedavi görebilir

Ortodontik tedavide ağrıyı “ seans sırasında “ ve “ seans sonrasında “ olarak iki ana başlık altında değerlendirebiliriz. Ortodontik tedavi seanslarında belirli özel durumlar hariç hiçbir şekilde ağrı hissedilmez ve hasta konforu yüksektir. Bu nedenle ortodontik tedavi seanslarında anestezi ihtiyacı bulunmaz. Ortodontik tedavide ağrı kişiden kişiye değişmekle birlikte tedaviye ilk başlanıldığı seansı takiben 2-3 günlük bir periyot içerisinde hissedilmektedir. Bu ağrı yaklaşık 1 hafta sonunda kaybolmakta ve tedavi ağrısız şekilde devam etmektedir. Ortodontik tedavinin uzun soluklu bir tedavi olduğu düşünüldüğünde uygulanan yeni kuvvetlere göre dönemsel ve geçici ağrıları olabilir. Ancak bunlar kısa süreli ve şiddetsiz olduğu için hasta tarafından kolaylıkla tolere edilebilmektedir.

Klasik diş teli görüntüsü olmadan estetik ortodontik tedavi alternatiflerini 3 ana başlık altında toplayabiliriz. Bunlar:
1-) Metal diş teli yerine şeffaf(seramik, porselen) diş telleri ile ortodontik tedavi
2-) Dişlerin iç tarafından uygulanan diş telleriyle uygulanan lingual ortodontik tedavi
3-) Diş telleri yerine şeffaf plaklar(invisalign) ile ortodontik tedavi
Tüm bu tedavi yöntemlerinin birbirlerine kıyasla avantajlı ve dezavantajlı olduğu kriterler bulunmaktadır. Ortodontik tedavinin çoğu zaman estetik nedenlerle yapılan bir tedavi olduğu düşünüldüğünde, özenli bir ortodontik tedavinin hasta/hekim ilişkisinin sıkı olduğu interaktif bir süreçte ilerlemesi gerekmektedir. Konu tedavi alternatiflerine geldiğinde ortodontistin öncelikli görevi hastanın detaylı ilk muayenesinde hastaya ait beklentileri dikkatlice dinleyip anlamak, hastayı dişlerinin mevcut durumu ve tedavi alternatifleri arasındaki teknik detaylar hakkında bilgilendirmektedir. Hasta ve hekim iletişimi sonunda seçilecek tedavi yöntemi hastanın beklentilerini karşılamalı ve planlanan tedavi için verimli bir yöntem olmalıdır.